Frances Willard

Alcohol maakt vaak meer stuk dan je lief is. In ons land werd de strijd tegen de enorme consumptie van sterke drank in 1839 geopend door de Betuwse dominee Heldring met zijn geschrift ‘De jenever erger dan de cholera’. Daarna sloten veel predikanten zich aan bij de georganiseerde drankbestrijding, al dan niet met ‘blauwe knoop’.
Ook in Amerika was de strijd tegen alcohol een groot thema. Met ‘suffragette’ Francis Willard als sleutelfiguur kreeg die een opmerkelijke verbreding naar de strijd om vrouwenrechten. Van 1879 tot haar dood was zij president van de Women’s Christian Temperance Union. Ze zag dat vrouwen niet alleen vaak het slachtoffer van huiselijk geweld en armoede waren vanwege drankmisbruik door de mannen. Ze waren ook slachtoffer van ongelijke rechten. Ze moesten stemrecht hebben om hun huizen en gezinnen te beschermen. En ophouden zichzelf te zien als ‘het zwakkere geslacht’. Met als symbool een witte strik zetten haar christenvrouwen zich in ‘voor de vrede en de zuiverheid, de bescherming en de verheffing van onze huizen’. Maar dat betekende dus ook aandacht voor zaken als de hervorming van het gevangeniswezen, de zorg voor weeskinderen en daklozen en strijd tegen prostitutie. Op de conventie in 1882 werd het ‘doe alles’-beleid aanvaard: plaatselijke afdelingen konden zelf kiezen om te doen wat men belangrijk vond, conservatieve afdelingen waren niet verplicht ook de strijd voor het vrouwenkiesrecht te omarmen.
Frances Elizabeth Caroline Willard had een moeder die al hoger onderwijs gevolgd had. Zelf was ze onderwijzeres en kort decaan van de vrouwenafdeling van een universiteit. Later verdiende ze haar geld met tournees van wel 400 lezingen per jaar. Het gezin waaruit ze kwam was in haar jeugd gewisseld van congregationalisme naar methodisme. Ze baseerde haar feminisme ook op de Bijbel. Die was een boodschap van gelijkwaardigheid van man en vrouw. En dan niet alleen thuis.
Willard bereikte de verhoging van de meerderjarigheid in veel staten en de invoering van de achturige werkdag. In 1888 was ze betrokken bij de oprichting van de internationale vrouwenraad. Vrouwenkiesrecht kwam er in de VS net als bij ons pas in 1920, gelijk met een algehele ‘drooglegging’. Omdat die vooral de maffia vleugels gaf werd die in 1933 weer teruggedraaid.
Als oudste vrouwenorganisatie in de wereld bepleit de WCTU nog steeds ‘met Gods hulp’ algehele onthouding van alcohol, drugs en tabak. En sinds kort bestaat er prima wijn zonder alcohol. Iets voor de ‘bekers der dankzegging’?