Fedde Schurer – *25 juli 1898, Drachten – † 19 maart 1968, Heerenveen

In Hem leven, bewegen en zijn we. In Hem schrijven we, waken, slapen, zoenen en redetwisten we.

Lied 315 is van hem, maar ‘Heb dank, o God’ is nogal ouderwets. Anders dan zijn Bijbelliederen uit ‘De gitaer by it boek’ uit 1966. Toen ik eens een zanger-gitarist in de kerkdienst had die zijn lied van David en Goliath uitvoerde, ging er een gelach op. De pikante dubbelzinnigheid van Davids slinger die in elk refrein terugkeerde ontging niemand.
Schurer zocht de randen op. Fries bloed kruipt waar het niet gaan kan. In een dossier van de Binnenlandse Veiligheidsdienst werd hij ooit omschreven als ‘talentvol en gevaarlijk spreker, vooral gevaarlijk voor jonge menschen’. Hij kreeg in 1930 ontslag op de christelijke lagere school in Lemmer vanwege zijn pacifistische ideeën. Ook de toegang tot het Avondmaal werd hem geweigerd. Hij is de man van ‘Kneppelfreed’, een flinke rel in Leeuwarden in 1951 naar aanleiding van zijn ‘belediging’ van de rechtbank door Fries te spreken.
Geboren in Drachten, opgegroeid in Lemmer waar hij eerst timmermansknecht was voor hij onderwijzer werd, verhuisde hij na zijn ontslag naar Amsterdam. Hij werd er opnieuw onderwijzer, leerde er andere schrijvers kennen en deed er aan het verzet mee. Hij keerde naar Friesland terug om hoofdredacteur te worden van De Heerenveense (later Friese) Koerier. Al vanaf zijn huwelijk in 1924 publiceerde hij ook gedichten en toneelstukken, het meest in het Fries. Hij was lid van het Kristlik Frysk Selskip dat Friese literatuur promootte. Zijn berijming van de 150 psalmen en van veel gezangen in het Fries was een monumentale prestatie. Gedeeltelijk is deze berijming nog steeds in gebruik.
Hij was ook politiek actief. ‘Geen Führer, maar Schurer’ was in 1935 zijn verkiezingsleus voor de Noord-Hollandse statenverkiezing. Later zat hij voor de PvdA in de Tweede Kamer, want hij behoorde tot de gereformeerden in Hersteld Verband die onder leiding van ds. Jan Buskes na de oorlog hervormd werden en zich samen met andere Barthianen bij de PvdA schaarden.
‘Hij is opstandig geweest en hij heeft zijn kop – die mooie kop waar de meisjes zo weg van waren – gebogen. Hij heeft geloofd en soms liep het geloof als zand door zijn vingers heen’. ‘Fedde wist en was er dankbaar voor, dat de Here God het meest prijs stelt op rare kostgangers. Hij behoorde voluit tot dat volk van God, hopenden en hopelozen’. Aldus ds. Buskes bij zijn uitvaart in Heerenveen.
(2018)