een ongeautoriseerde persoonlijke weergave
Bespreking liturgie
Een persoonlijke inleiding door prof. Marcel Barnard, auteur van Tot Gods Eer, een handreiking voor gesprekken over liturgie. Vergezeld van een filmpje over een van de vijf typen liturgie. Van de vele vormen van liturgie waarmee hij in aanraking kwam, raakte een liturgie van 5 uur in een Afrikaans dorp hem het diepst. Met dans, bezwering en uitdrijving, drums en vuvuzela’s. De last van het aan anderen niet kunnen uitleggen wat maakt dat je christen bent weegt steeds zwaarder. Gesprek in de kerk over liturgie blijkt wel mogelijk. Maar eigenlijk moet je niet praten over liturgie maar vieren.
In groepjes uiteen moesten we praten.over drie basale vragen als Wat is voor u liturgie? Wat raakt u? Jammer dat de nota of de inleiding niet zelf het onderwerp van gesprek is. Korte rapportages. Wie is de eigenaar van de liturgie? Geheel is belangrijk. Samen afstemmen. Geraakt worden. Wat trekt je de liturgie binnen?
Scriba ds R de Reuver: wilde de notitie als ‘onderlegger’ samen met een verslag van deze bespreking aan de kerk aanbieden, op aandringen van de synode kwam de toezegging om in te stijl van het getoonde filmpje ook filmpjes over de andere stijlen van liturgie in onze kerk te laten maken. Voor inhoudelijk gesprek en commentaar op de notitie bood de vergaderorde geen ruimte. De scriba moedigt het zelf knippen en plakken aan bij het voorbereiden van het gesprek in de gemeente en toont bereidheid om de nota ‘langs communicatie’ te laten gaan. Maar de synode dwong met 46/77 stemmen af dat de notitie echt gespreksvriendelijker wordt.
Huisgemeenten
Onderdeel van Kerk 2025 dat nog was aangehouden vanwege de vele consideraties. Brainstormsessie. In maart zal er een ordinantietekst worden voorgesteld door de GCKO. Platform Kerk 2025 voor de inhoudelijke bezinning is aanwezig. Voorz. Ds Sjaak vd Berg leidt in, met een voorbeeld van krimp in Groningen en van een nieuwe gemeenschap in de randstad. Het roept vragen op over minimale kenmerken, de inbedding in het geheel van de kerk, het behoud van het goede van de presbyterale kerk, het gevaar van sektevorming. Gevoelens van bedreiging door concurrentie of van betutteling. Blijft de huigemeente meervoudig luisteren: naar God, naar elkaar, de cultuur van Nederland, etc.?
Reacties: liever ‘basisgemeente’? Verschil met pioniersgemeente? Mag het ook verzamelplaats van dissidenten zijn? Wat is de omvang? Zichtbare eigenheid en vindbaarheid rond een oude kerk in het dorp. Kerkpresentie. Basiskenmerken: christelijke traditie. Vieren, leren, dienen, delen in gemeenschap. Inbedding: huiver voor teveel organisatie. Adviseren ipv reguleren. Ruimte. Regio of classis. Initiatief ‘Stroom’ in Amsterdam is geheel losgemaakt van kerken. Maar komt dan toch voor allerlei vragen, want er moet protocol zijn rond misbruik etc. Keurmerk. Faciliteren. Loslaten, lenen en leren. Deel van een netwerk? Moet er verplichting zijn van wekelijkse samenkomst, mag het ook minder?
Voorgaan: ruimte voor lekeprediker, met lokaal preekconsent? Ds. Giethoorn: er zijn nu al bepalingen over bijzondere kerkdiensten. Wel verantwoordelijkheid van de kerkenraad. Saaksum is een huisgemeente ovv Noordhorn, streekkerkenraad.
Drie ‘luistervinken’ reageren. Stoppels: formuleren we zo eigenlijk niet wat we bedoelen met ‘back to basics’ voor alle gemeenten? Transparantie, eenvoud, ruimte – aldus de wens van Kerk 2025! We leven niet in een tijdperk van verandering maar in een verandering van tijdperk (Jan Roth). Bart van Noord citeert ‘Plezier beleven aan taaie vraagstukken’. Sommige vraagstukken moet je oplossen, met andere moet je vooral omgaan. Aangeklede groep of uitgeklede gemeente? We hebben een paar 100 gemeentes met nauwelijks predikantsplaats. Regelvraagstuk is soms vooral een cultuurvraagstuk, hoe ga je met elkaar om.
In de wandelgang heb ik ds. Giethoorn de zorg van onze classis mee kunnen geven dat de ordinanties door een teveel aan variabelen voor de organisatie van de gemeenten een bonte kerstboom wordt.
Geloven in delen – delen in geloven. Nieuw beleidskader Kerk in Actie
Een groet vanuit Indonesische partnerkerken, bondgenoten in een Platform voor gezamenlijke belangen van de PKN en 33 Indonesische kerken. Het gaat daarin om thema’s als gender, gerechtigheid, ecologische vragen, religieuze diversiteit.
Mooi opstapje naar gesprek over een nieuw beleidskader voor de komende jaren voor Kerk in Actie.
Ontwikkelingen in en rond ICCO maakten een evaluatie nodig. Er wordt nu gestreefd naar sterkere verbinding tussen missionair en diaconaal werk, tussen werk in binnen- en buitenland en tussen gemeenten en Kerk in actie. In 2004-2005 was voor het laatst een beleidsnotitie geschreven over zending. De samenwerking met ICCO was destijds met onvoldoende eigen beleidsvisie m.b.t. werelddiakonaat. KiA moet aansluiten bij de beweging die de kerk zelf maakt.
Herkenbaarheid voor de eigen gemeenteleden is belangrijk, eveneens in het publieke domein.
Vier focuspunten: Bijbel. Kerk in minderheidspositie (versterk de kerk in de samenwerking o.m. in het Midden-Oosten). Kansen voor kinderen en jongeren (alle kerken maken zich zorgen!). Hulp aan vluchtelingen en ontheemden, incl. aandacht voor oorzaken, zoals klimaatverandering.
Een hele serie reacties: is het wel verstandig om plaatselijke activiteiten zichtbaar te gaan maken onder het merk KiA? Liever onder de naam van eigen gemeente. Welke landen vallen af voor samenwerking?
GRA zou o.m. de samenwerking met anders geloven sterker uitgewerkt willen hebben.
Synodelid Goudkamp herinnert er nog even aan dat veel gemeenten KiA geen toegang wilden geven tot LRP. En benoemt de toegenomen behoefte aan armoedebeleid. Kerk moet ook op de barricaden. Rapporten zijn soms duidelijk waarom en waarover dat zou moeten. Diaken van Vegten herinnert aan eerdere prioriteitenlijstje/ thema’s van KiA. Maak zichtbaar welke nu wegvallen.
Opmerkingen over toegang geven tot de Bijbel, te weinig aandacht voor het belang van onderwijs etc. Verbinding met nieuwkomers in de samenleving. Vragen van klimaat en kerk en landbouw. Is de keuze genoeg gemaakt voor datgene waarin wij als Nederland een voorsprong hebben? Blijven we wel strijden tegen onrecht? Raakt de wereldwijde armoedebestrijding uit beeld? Is KiA niet duidelijk bezig met een verschuiving van diaconale projecten naar missionaire projecten?
Rommy Nauta antwoordt. Plaatselijke diaconieën hebben wel te kennen gegeven te willen meeliften met de naamsbekendheid van KiA. Publiek spreken van de kerk, jazeker. Ook vervolg geven aan armoederapportage. We moeten ons wel beperken. Het kan, want er zijn daarnaast zoveel one-issue-organisaties. ICCO moet zich erg focussen vanwege eisen en beleid vanuit politiek en EU. Fusie niet erg voor de hand liggend omdat KiA de beweging maakt naar meer kerkeigen. Wereldwijd is de LWF (Lutherse wereldfederatie) met overal kantoren is belangrijke partner. We hoeven ons als kerken niet over alles uit te spreken wat bij burgers leeft.
Scriba RdR: scherpe keuzes nodig, maar het zijn wel parapluthema’s. Door geloven in delen ga je ook delen in geloof. Hij belooft de synode meer mee te nemen in rapportage over stemverheffing in het publieke debat rondom armoederapportage. En het blijft helpen onder protest.
Motie Goudkamp dat de stem van de Kerk regelmatig moet klinken over barmhartigheid, gerechtigheid en vrede in het publieke domein, wordt met 62 stemmen voor aangenomen. En het ontraden amendement om armoedebestrijding als vijfde thema apart te benoemen ook, met 46 stemmen.
Ik had zelf nog gepleit voor klimaat/duurzaamheid als zesde speerpunt, maar daar ging niemand verder op in. Er is dus geen garantie dat KiA met het groene-kerken-beleid doorgaat, ondanks een positieve voetnoot daarover.
Vervolgbespreking Categoriaal pastoraat
Scriba RdR: Uitgangspunt is beleidsrijk bezuinigen. Een van de pijlers is de plaatselijke gemeenten een van de dragers te maken. Begeleiding door een projectgroep.
Fred Tjeerdsma verdedigt het voorgestelde plan van aanpak. Onderstreept de gezamenlijke verantwoordelijkheid en de gezamenlijke pijn. De solidariteitskas biedt gelukkig nog steeds budgetmogelijkheden. Kader voor beleid, met maatwerk voor handelingsperspectieven. Met schipperspastoraat richting vorming eigen gemeente. Het idee is er dat draagvlak is. Vijf jaar voor reorganisatie nemen is lang? Behalve tijd voor reorganisatie ook voor gewenning. Waar geen plaatselijk draagvlak is/ komt zal de Dienstenorganisatie niet maar op eigen houtje studentenwerk te verrichten. Diversiteit in de steden in het studentenpastoraat? FT antwoordt over verschillende kleuren van het SP in de verschillende steden. Ook nu kunnen gemeenten met veel studentenwerk een beroep doen op de solidariteitskas. Samenwerking met andere kerken: de VGK gaat participeren in het interkerkelijk dovenpastoraat. Zij beroepen een predikant voor 60 procent.
De GRA bepleit een kwalitatieve benadering, bijv. Wageningen rond het thema over ecologie en duurzaamheid. Maar zou het dan niet belangrijker zijn juist studentenpastoraat onder autotechnici te vestigen? Er zijn zoveel thema’s. In de nota gaat het niet om thema’s maar om studenten. Dus kwantitatieve normen zijn onvermijdelijk in het beleid. Er is gewoon te weinig geld voor studentenpastoraat voor alle steden. Studentenpastoraat als pioniersplekken? Oud motief: voorhoede in de maatschappij. Is het pionierswerk? Die discussie moet gevoerd. Nieuw: aanvulling vanuit de reserves (noot 8).
Moeilijk om op voorhand inhoudelijke criteria te formuleren voor de verdeling. Er wordt o.a. gekeken naar samenwerking pastores en studentenverenigingen. Projectsubsidie kan een manier zijn om toch iets in studentensteden zonder SP te doen. Het SP juicht ook zelf het idee toe om plaatselijke fondsenwerving te stimuleren en te ondersteunen. Er zijn al wel een paar tijdelijke 50/50 constructies gerealiseerd.
GRA: het gaat om de vorming van toekomstige leiders van de gemeente. En is dat geen landelijke verantwoordelijkheid? Pleit toch ook voor thematische creativiteit?
Ds. Camper vindt 20 % van het budget voor projecten van studentenverenigingen wel veel van ons geld.
Oud. Verbeek uit studentenstad Amsterdam is niet erg amused. Eerst praten met gemeentes over overheveling en dan pas bezuinigingsbesluit in de synode. De logica van reorganisatie volgen. Wel mag je loyaliteit veronderstellen. Slapende fondsen aanspreken.
Andere vragen: waarom niet meer oecumenische aanpak? Geen verschraling door eenzijdige steunverlening. Het totaalplaatje ontbreekt. Flinterdunne garantie dat koopvaardijpastoraat blijft, ‘ waar ik zulke mooie verhalen over hoor’.
Scriba RdeR trekt dan studentenpastoraat en koopvaardijpastoraat uit het besluitvoorstel, er is te weinig draagvlak. Er wordt een jaar uitgetrokken om met nieuwe voorstellen te komen. Tijd voor nader onderzoek. Vooralsnog alleen voor schippers-, doven- en luchthavenpastoraat nieuw beleid.
Kerk 2025 deel 3 mobiliteit predikanten
In april zijn er besluiten over het streven naar een cultuur van meer mobiliteit van predikanten genomen. Nu voorstellen over de kerkordelijke uitwerking hiervan in eerste lezing, ter consideratie aan de classes. Het begeleidende overzicht van de mogelijke financiële gevolgen is gebaseerd op veel aannames.
Scriba RdR: moest Kerk 2025 niet budgetneutraal zijn? Wel wat betreft quotum. Maar mobiliteit is een breder thema dan Kerk 2025. Het losmaken na twaalf jaar is een extra voorziening. Die kost geld. Het heffingspercentage voor de kas van de predikanten is geen onderdeel van het quotum.
De voorgestelde vertrekcompensatie (vertrek naar een kleinere predikantsplaats) kost geld. Op dit punt gaat het om horen van de synode. Besluit later in Kleine Syynode op basis van definitief voorstel.
Mr Zielhuis, cie van rapport Kerk 2025, legt de vinger bij twee zaken: teveel classicale druk op samenwerking met andere gemeenten. En op de vele onzekerheden rond de financiering, dus risico’s.
GRA: de aanscherping door het GCKO over stellen van randvoorwaarden niet in de geest van synode. De GRA wil het financiële onvermogen niet graag op predikant en landelijke kerk zien afgewenteld.
Reacties. Landelijk beleid? Dan landelijke financiering. Gaan de voorstellen niet teveel richting een vergoeding voor niet langer geleverde diensten?
Dhr. Runhert: vertrek na 12 jaar kost de predikant wat. En de gemeente: 1,5 jaar tractement. Dezelfde kosten als bij 3-20 procedure. De rest van de kosten is voor de kerk als geheel. Insolvabiliteitsregeling: de voorgestelde versoepeling is eigenlijk nog te gering. ‘Kannibalisering’ = de predikant eet teveel op.
De synode geeft groen licht voor het verder onderzoeken van de beide vertrekcompensatieregelingen.
RdeR onderstreept de noodzaak van bevordering van de cultuur van mobiliteit. Als je niets doet kost het ook geld. Hoeveel het gaat kosten weten we niet? Geen blanco cheque. Dus een proef? Instrument niet wegleggen. De nood is er. Zekerheden moeten worden ingebouwd.
GCKO mw Evers. Over de financiele gevolgen nemen we geen besluit. De besluiten gaan over mobiliteit.
Bijz. Cie van rapport wil 2/3e pred plaats noemen als streefgetal voor ‘voldoende omvang’ van predikantsplaatsen als streefdoel.
Anderen: de maatregel voor vrijwillige losmaking na 12 jaar eerst vanwege de hoge kosten op de plank laten liggen? Anderen: een proefperiode nemen!
Het enige andere discussiepunt is Ord. 3-3-2 over de toestemming na onderzoek van mogelijke samenwerking met andere gemeenten bij beperkte werktijd van predikanten.
Synodeleden: de financiele maatregelen zijn een soort sociaal plan. We krijgen de reorganisatievraag niet scherp. Vanwege de autonomie van gemeenten.
Dr Bos van het GCKO. Over de twaalfjaarstermijn: de Kleine Synode kan op elk moment een wachtgeldregeling beëindigen. Hij stelt een Overgangsbepaling voor waarmee de synode zelf de regeling kan beeindigen.
Teveel bemoeienis van de classis bij vacature om samenwerking te bevorderen? Voldoende omvang is 33 % en dat wordt niet ingeperkt. De classis houdt altijd als taak om rekening te houden met de kerkelijke verscheidenheid. De kerkenraad kan besluiten om toch zelfstandig te blijven, het BM beoordeelt alleen of er daadwerkelijk gezocht is naar samenwerking.
De twaalfjaarsregeling is een vangnet. Als alles goed gaat werken zal het weinig nodig zijn. Ook ‘ armlastige gemeenten’ kunnen er gebruik van maken. Werktijdvermindering bij insolvabiliteit als het wenselijk is, volgens criteria.
De synode aanvaardt de voorstellen, met de toevoeging van de overgangsregeling dat de Generale synode bevoegd is om ord 3-26-2a buiten werking te stellen als zij oordeelt dat de financiele gevolgen te groot zijn. Een noodrem-regel tot aan de evaluatie na vijf jaar van het hele mobiliteitsbeleid. .
Oud. Kamphuis pleit voor beslistheid om op de gekozen koers te blijven. Uiteindelijk maar 8 tegenstemmen.
Ord. 5.3 en 5.4 zegen of inzegening
In de pers was er van te voren al ruime aandacht voor. Scriba RdR: leven met verschillen is verrijkend. Dit verschil is nauwelijks uit te leggen. Het is ons in de wereldkerk niet gegeven om hierover gelijk te denken. Dan gaat het om oefenen in samenleven. Niet oordelen over het geweten van een ander.
De ordinanties van nu bieden ruimte. Zet een consideratieronde de polarisatie niet verder aan in plaats van het gesprek te bevorderen?
Twee verhalen volgen over hoe de gemaakte keuze rond geaardheid aan het geloof is gerelateerd.
Herman van Wijngaarden: Jaren ’90 ouderling in Langbroek. Uit de kast. Bleek geen probleem te zijn. ‘ OK, ik ben dus homo’. Zonder seksuele relatie. Nu wordt hem her en der gevraagd waarom geen relatie aan te gaan. Zijn leidraad: het onderwijs van Jezus die in Mt. 19 naar het begin terug gaat. Roeping in het licht van het koninkrijk om ongehuwd door het leven te gaan. Het leven is geen sinaasappel die moet worden uitgeperst. Het beste komt nog. Kruis dragen hoort er ook bij. En seksualiteit wordt erg over gewaardeerd. Een mens kan niet zonder liefde en verbondenheid, maar wel zonder seks. Vriendschap wordt ondergewaardeerd. St. Hart voor homo’s met steun van Ger. Bond biedt begeleiding en hulp, maar bespreekt single blijven als serieuze optie. ‘De pijn van 2004’ (Hersteld hervormden gaan niet mee met kerkfusie)
Annemarie van Briemen. Was nooit zo open over geaardheid. Leefde in GB context en zocht weg richting ambt. Context van afwijzing. Had geen voorbeelden. Niet licht ontvlambaar in de liefde? Of te weinig moed om zichzelf te aanvaarden? Werd als predikant ‘ingehaald door de liefde’: maar angst om uit het systeem te stappen, angst voor schade in de gemeente. Het evangelie van de aanvaarding won het. Het stormde wel in Boskoop. Nare reacties. Verwarring. Naast begrip en steun. Er kwam ook verdieping in de geloofsgesprekken. ‘Het verhaal moet verteld want er staan in de kerk levens op het spel.’
Hierna volgde een gesprek in kleine groepen over ieders eigen ervaringen in gemeenten. Daarna volgde een emotioneel gesprek in de synode. ‘ We hebben vandaag de zakdoek nodig gehad’.
Er lagen tegenvoorstellen en amendementen om toch wel tot wijziging van de ordinanties over te gaan. Het moderamen stelde voor: eerst het gesprek in de kerk voort zetten. Het trok nu het voorstel om geen ordinanties te wijzigen in. Reactie: ik krijg weer geen recht, wel aandacht. Weer een half jaar slecht slapen? Komt er dan echt een ander voorstel?
RdeR zet weer in bij de botsende gewetens! Niet over elkaars gewetens heersen.
Een homoseksuele predikant, verbonden met confessionelen en hervormden vraagt om hulp om het gesprek in die kringen te voeren en dan zo dat niet steeds hetero’s erover spreken. Vervolgens nog allerlei reacties. ‘Een vader had twee zonen. Een moeder had drie dochters. Hoezo even veel houden van, als een van de drie wil trouwen met een andere vrouw, maar dan anders behandeld wordt?’ Verzoek om dan toch wel een verklaring af te geven. Ook de Raad voor advies inzake het Gereformeerde Belijden zou graag willen dat het gesprek in de gemeente bevorderd wordt, waar de openheid voor het gesprek niet is.
In de LWF waren recent dezelfde posities tegenover elkaar te vinden: Avondmaal vieren hielp om de pijn met elkaar te delen en om bij elkaar gehouden te worden.
Andere pijn: dat ambtenaren van de burgerlijke stand werden ontslagen die geen homo’s wilden trouwen. Er is teveel drammerigheid, die de acceptatie in de weg staat.
Relatie met kerk 2025: back to basics. We zijn vrijgemaakt door Christus, dan kan de weg worden vrijgemaakt om deze steen van ergernis op te ruimen.
Geen veroordelende God, waarom dan toch veroordelende mensen? Niet langer discrimineren. Inclusiviteit graag de norm, met uitzondering op de regel, en niet andersom.
De bepaling van nu over het beleid ‘na beraad in de gemeente’ is een zenuwslopende bepaling. Zo vaak is er onzorgvuldige communicatie in het proces van de zgn. ‘zorgvuldige besluitvorming’.
Visitator ds WG Sonnenberg geeft aan dat er soms nog escalatie plaatsvindt van het gesprek in de gemeente. En hij benoemt een verschuiving in gemeenten, naar zorg dat de ene soort relatie niet over de andere heerst, minder de acceptatie van homoseksuele relaties zelf (als ik het goed begreep)
Scriba RdeR moet zichzelf bij elkaar rapen. Formuleert een verklaring. De PKN wil een inclusieve kerk zijn. Verwijzend naar de tafel van de Heer en de verschillende ‘zonen’. Wordt vervolgd dus.
Kerkelijke rechtspraak
De stroperigheid in de processen zou moeten worden verminderd. Er is overleg geweest en studie van gemaakt. De colleges moeten geen colleges worden voor het bewaren van bezwaren en geschillen (ds L. Giethoorn, projectleider). Plannen voor wijziging (minder colleges, daarvoor in de plaats colleges met verschillende kamers) blijven voorlopig liggen. De colleges vinden dat het nog wel gaat. Hoop dat regie met behulp van de classispredikanten beter wordt.
Profiel voorzitter visitatie
In de aanvang van het proces Kerk 2025 was het voorstel 4 FTE op 8 classispredikanten. Nu 3 FTE op 11 classispredikanten. Het mogen halftimers zijn. De synode stelt het profiel niet vast, maar het moderamen, gehoord hebbend ‘ het land’.
‘De generaal’ (voorz. Visitatoren generaal): In het verleden waren er ooit wel 700 visitatoren. De regio’s zijn nu al ontmanteld. Het feestelijke slot van de huidige visitatie was daardoor matig bezocht. Overdrachtsdocument in de maak. Ervan overtuigd dat er veel losmakingen zijn voorkomen door de visitatie.
Een aanbeveling uit de synode wordt meegenomen: meer accent op vaardigheden op terreinen van conflictbemiddeling en communicatie en interactie tussen professionals en vrijwilligers
Kerken delen
De synodelende kregen een boekje over medegebruik van kerkgebouwen door migrantenkerken
Er zijn plm. 1,3 miljoen migrantenchristenen, dat is incl. Broedergemeente.
Een voorbeeld: wat gebeurt er als drie Karen-gezinnen uit Myanmar in Waardenburg-Neerijnen komen wonen? 1 x pm eigen dienst in de kerk van de PKN-gemeente. Vervolgens gezamenlijke activiteiten. Het begon met belangstelling van één gemeentelid.
Taizé
De vrijdagavond werd besloten met een complete en stijlvolle Avondmaalsdienst. Vrijdags dagopening met een korte Taizéviering, met enkele Nederlandse broeders uit Taize: Jasper en Sebastiaan. De kapel zit helemaal vol. Daarna een inleiding. Br. Roger, beginner van de protestantse gemeenschap t.t.v. WO II, had ooit thesis geschreven over de Regel van Benedictus. De oudste Nederlandse broeder is nu 87. De jongste broeder uit Nederland is een twintiger. Vanaf eind jaren ‘60 oecumenisch. Toen verschoof het accent naar ontvangst van jongeren. Nog steeds komen er wekelijks enkele honderden tot duizenden, het hele jaar door. Via schoolgroepen komen jongeren soms voor het eerst in de kerk. Niet echt lekker eten en drie keer per dag naar de kerk? Maar ook: vreugde, dus plezier met elkaar, het bidden, het samen zijn, de corveetaak. Doordat Fr Roger na WO II streefde naar verzoening ook altijd grote belangstelling vanuit Duitsland. Uit PKN-kerken altijd ook veel belangstelling, slinkt nu, maar stijgedne belangstelling vanuit chr. studentenverenigingen (dit had ik willen horen vóór de discussie over het studentenpastoraat). Bijzondere herinnering blijft de jongerenontmoeting in R’dam waarbij 20.000 jongeren allemaal werden ondergebracht in gezinnen en ook niet-kerkelijke gezinnen meewerkten. Ontmoetingen ook elders in het buitenland, ook buiten Europa, op uitnodiging van kerken daar. Ook om de jongeren het signaal te geven dat God ook daar is en niet alleen in Taizé. Muziek: fr Roger kwam uit heel muzikale familie. Thuis drie piano’s. Alle eerste broeders ook muzikaal. In de jaren ‘ 60 vereenvoudiging nodig. De liturgie (prijswinnend!) was te mooi, ‘iedereen moet mee kunnen doen’. Solisten en koor zie je niet. Het wonderlijke is dat de liederen toch jongeren weten aan te spreken, ook de stilte. Het op de grond zitten werd eigenlijk uit nood geboren. Er hoeft geen kindernevendienst gehouden te worden.
Verandert er niets? Formule ligt vast? Nieuw: opzet voor opvang van jonge vluchtelingen – een omstreden thema in Frankrijk. In het dorp is er een vrouwengemeenschap waarmee wordt samengewerkt.
Benoemingen
mr. Endedijk in de Raad van Toezicht PTHU, drie herbenoemingen in de Auditcommissie, en als nieuwe voorzitter van het bestuur van de Dienstenorganisatie mw. mr. Greetje van der Waaij, en herbenoeming als bestuurslid mr. van Leussen.
Afscheid
van enkele synodeleden en van dhr Haye Feenstra als directeur van de DO per 31-12 a.s. Hij haalde de kerk uit de rode cijfers. Voorz. ds Karin vd B vraagt: Met welke bijbelse figuur te vergelijken? Aaron: rap van tong? Gideon met zijn bende? Mozes die door woestijn leidt? Jezus: iemand die schuld op zich genomen voor mislukken (Numeri project)? 12 jaar leiding gegeven. Als een echte kerkganger. Met humor en met vasthoudendheid, creatief. Botsen hoorde er soms bij. Cadeau: een reisgids met kleine bijdrage voor een gewenste reis.
HF is dankbaar. De kerk is sterker geworden. Zie discussie van deze middag. De manier waarop de kerk in de samenleving staat. Droom van de kerk bewaren. Ook als het botst met de mogelijkheden. Doet ook oproep om moderamen een plek in de gebeden te geven.
Schriftelijke vraag over jubileumjaar 60 jaar Israëlische bezetting Palestijnse gebieden/ 100 jaar Balfour verklaring
Van de gelegenheid tot schriftelijke rondvraag is in de zittingen van de synode van dit jaar kennelijk geen gebruik gemaakt. Vraag en antwoord worden in de regel aan het einde van de vergadering aan iedereen uitgedeeld. Ik was de enige die in april wel een vraag stelde. Het antwoord kwam pas een maand later, na de zitting. Ik had voor nu toch maar gevraagd vraag en antwoord ook bekend te maken, een half jaar na dato. Zoals verwacht vindt het moderamen dat onze kerk zich nog steeds houdt aan de beleidslijnen over Israël en Palestina uit 2009. Verder werd verwezen naar de internationale verbanden. Mijn vraag van april heeft niets kunnen veranderen aan de doodse stilte die de PKN dit jaar in de publieke ruimte én naar de eigen achterban toe heeft betracht als het gaat om de ernstige gevolgen van de bezettingspolitiek in de Westbank en de Gaza-blokkade. Van een kerk die zich houdt aan het beleid zoals in deze synode ten aanzien van Kerkinactie is vastgesteld mag anders verwacht worden.
HJ