‘Doe maar wat hij jullie zegt, wat het ook is’ (Joh. 2: 5)
Maria is voor mij geen vierde persoon van de Triniteit. Mariaverering heeft de historische Maria nogal eens vermengd met antieke godinnen. Met goede bedoelingen natuurlijk. Heidendom kerstenen was nuttig werk en met een vrouwelijke Medeverlosseres onderging het mannelijke beeld van God de Vader en zijn verhoogde Zoon, tevens Heer, een verzachting en kreeg ook het moeder- en zustergevoel een voetstuk. Maar ik ga niet tot haar bidden. Mijn Roomse buurjongetje van vroeger kon een lang gebed tot Maria uit zijn hoofd opzeggen, mijn korte protestantse tafelgebedje stak er armzalig bij af. Mijn maximum blijft een plek op de Getuigenkalender. Wel een ereplaats. Ze is tenslotte een mens van vlees en bloed die voorbeeldig voordeed wat liefde voor haar Zoon betekent.
Helaas weten we niet veel over haar. Historisch gezien lopen feit en legende ook in het Nieuwe Testament door elkaar. Matteüs en Lucas hebben voor hun beroemde kerstverhalen veel ontleend aan verhalen uit het Oude Testament en de keizerpropaganda van hun eigen tijd. En de Lofzang van Maria – die wel erg lijkt op die van Hanna – was volgens sommige handschriften door Lucas bedoeld als een lofzang van Elisabeth.
Maar feit blijft dat ze de moeder van Jezus was. Woonachtig in het onbelangrijke Nazareth in een tijd van Romeinse bezetting. De kost werd moeizaam verdiend met timmeren. En ze is hem gevolgd. Ze moet getuige zijn geweest van zijn optreden, zijn genezingen, zijn boodschap. En zijn kruisiging. Stabat mater dolorosa. Er stond een treurende moeder. Een andere zoon werd leider van de gemeenschap die in de geest van Jezus doorging: Jacobus met eelt op zijn knieën van het bidden. Ze was er kennelijk bij. De eerste kerkmoeder.
Ze zou tenslotte in Efeze ten hemel gevaren zijn. Maar dan zitten we weer in de legende, Efeze was de grootste stad na Rome en een plaats waar een belangrijke godin beconcurreerd moest worden.
Godsdienstpsychologen zeggen wel dat vaders vooral een stempel zetten op gedrag en overtuiging van de kinderen, maar moeders op hun beleving. Maria, gezegend ben je om de vrucht van je schoot en van je hart. Toch een Mariagebedje.
Afbeelding: een oud Mariabeeld uit Kroatië